29 Sty Podział majątku
Do podziału majątku dochodzi w przypadku rozwodu, separacji oraz w wyniku orzeczenia sądu o ustanowieniu rozdzielności. Podział nie zawsze jest ugodowym procesem, zwłaszcza, gdy małżonkowie nie są zgodni lub jeden z nich wnosi o ustalenie nierównych udziałów w majątku. Jest to też sytuacja, która budzi wiele wątpliwości. Do najczęstszych należy pytanie: co wchodzi w skład majątku wspólnego?
Wspólność majątkowa
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny)
Część par decyduje się na ustanowienie rozdzielności majątkowej, potocznie nazywanej intercyzą. Rozdzielność majątkowa może być umowna, poświadczona aktem notarialnym oraz przymusowa, wyegzekwowana i ustanowiona na drodze sądowej.
W przypadku rozdzielności majątkowej istnieją jedynie dwa majątki: żony oraz męża. Samodzielne zarządzanie własnym majątkiem oraz odrębność (w kwestii majątku nabytego po zmianie stanu cywilnego) nie daje podstaw do późniejszego podziału majątku, który nigdy nie był wspólny.
Małżeństwa ze wspólnością majątkową, mogą dochodzić podziału na drodze sądowej w trakcie rozwodu, po rozwodzie w oddzielnym postępowaniu (co dzieje się najczęściej) oraz przed rozwodem w formie umowy u notariusza.
Co istotne, wspólnością majątkową jest wszystko to, co zostało nabyte po ślubie, ale też np. wynagrodzenie za pracę obu małżonków.
Roszczenia majątkowe
W wyniku podziału majątku, można mówić o roszczeniach dotyczących posiadanych rzeczy w majątku wspólnym. Jest to istotne zwłaszcza, gdy roszczenie dotyczy przedmiotów służących do pracy (np. aparatów fotograficznych), ale nie tylko. Każdy z małżonków ma prawo do używania rzeczy i przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego, dlatego konieczne jest ustalenie odpowiedniego podziału. Mąż lub żona mogą żądać dzielonego korzystania z przedmiotu lub wyłącznego, za które należy zapłacić wynagrodzenie.
Kolejnym często spotykanym roszczeniem jest nierówny udział w majątku wspólnym, który może być podstawą do nierównego podziału majątku. Podstawą do tego typu roszczenia jest np. uzależnienie od alkoholu lub hazard współmałżonka albo tryb życia, który nie przyczynił się do powiększenia wspólnego majątku, a wręcz powodował trwonienie wspólnych pieniędzy.
Podział majątku może także dotyczyć pożytków i przychodów, czyli dochodów z rzeczy (np. owoce, warzywa, mleko lub inne surowce) lub z wynajmu albo dzierżawy.
Wymienione wyżej roszczenia nie są jedynymi, które może wystosować małżonek. Każde z nich powinno być dobrze uzasadnione, by mogło zostać uznane za zasadne.